Ege Üniversitesi (AB) Etnografya Müzesi, Anadolu ve Balkan bölgelerinin maddi ve manevi kültürel değerlerini ziyaretçileriyle buluşturmaya devam ediyor. Etnografik özelliklere sahip 3 bine yakın tarihi eserin envantere kayıtlı olduğu müzede Türk ve Balkan ülkelerine ait zengin bir koleksiyon bulunuyor. Klasik halk kıyafetleri, halk çalgıları, düğün evleri stantlarının yanı sıra; Takı, aksesuar, silah gibi pek çok özgün esere de ev sahipliği yapmaktadır. Müzede yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan klasik mesleklere bağlı el sanatları sergilenirken, terzilik, ağaç ve bakır işlemeciliği, ayakkabıcılık, çarıkçılık gibi meslekler de sürdürülebilirlik adına yeniden canlandırılıyor. Müzede bulunan sesli rehber uygulaması sayesinde eserler hakkında dinleyerek de bilgi alabilirsiniz.
“Anadolu ve Balkan kültürünün sentezi”
Müzenin tarihi hakkında bilgi veren EÜ Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Müdürü E.Ü. Öğretim Üyesi Dilek Yeliz Maktal Canko, “Müze envanter çalışmaları Yrd. Doç. Cengiz Aydın başkanlığında Ege Üniversitesi Devlet Türk Müziği Konservatuarı Türk Halk Dansları Bölümü’nden 20 kişilik uzman bir ekip tarafından yürütülen ‘Anadolu ve Balkanlar’da Halk Çalgıları, Halk Oyunları, Geleneksel Giyim ve Halk Müziği Müze ve Arşivi’ projesi kapsamında gerçekleştirilen saha çalışmaları ile başlatılmıştır. 2004-2008 yılları arasında 14 Balkan ülkesinde 201 bilim insanı ve 909 kaynak kişi ile görüşülerek Anadolu ve Balkanlar’da etnografik çalışmalar yapılmıştır. Proje kapsamında derlenen klasik oyunlar, müzik, giyim ve yöresel çalgılar hakkında bilgiler içeren söyleşi ve icralar, 20 bin 736 kare fotoğraf ve 208 saatlik video kaydı şeklinde dijital metin bilgisine dönüştürülerek geniş bir bilgi arşivi oluşturuldu. Müzenin kuruluşundan sonra bağışlarla koleksiyon çeşitlendirildi ve zenginleştirildi.”
“Müze koleksiyonu bağış çalışmaları ile büyümeye devam ediyor”
Müzelerin en değerli yönlerinin koleksiyonlarının değeri olduğunu belirten Öğretim Üyesi Dr. Maktal Canko, “Ege Üniversitesi Etnografya Müzesi envanter defterine kayıtlı; 2 bin 100 parça giysi ve giysi kesimi, 110 modül halk çalgısı, 262 modül takı ve aksesuar, 24 modül silah ve 3 modül sandık olmak üzere 2 bin 499 eser bulunuyor. Müzenin ana koleksiyonunu oluşturan bu eserlerin yanı sıra bağış eserlerle de müze koleksiyonu her yıl büyümeye devam ediyor. Bağışlanan eserler, Danışma Kurulu uzmanları tarafından değerlendirilerek kabul edilerek envanter defterine işlenir ve tescil edilir. 2023 yılında halı, kilim, giysi ve modüller, takılar, silahlar, bıçaklar, müzik aletleri, sandıklar, bakır objeler, ahşap objeler olmak üzere 300’e yakın eser envantere alınarak etnografik eser olarak tescil edilecek.
“Müze çocuklara farklı bir bakış açısı kazandırıyor”
AB Etnografya Müzesi ailesi olarak çocukları önemsediklerini vurgulayan Öğretim Üyesi Dr. Maktal Canko, “Etnografya Müzesi özellikle son iki yılda ana hedef kitlesi olarak çocukları belirledi. Çocuklara sanat tarihini anlatmanın onlara farklı bakış açıları kazandırarak ufuklarını açtığına inanıyoruz. Bu nedenle projelerimizin, etkinliklerimizin ve atölyelerimizin çoğu çocuklara yöneliktir. Çocuklara yönelik etkinlikler yaparak çocukların derslerde gördüklerini müzede pekiştirmeyi ve zihinlerinde kalıcı kılmayı hedefliyoruz. Düzenlediğimiz etkinlikler arasında yerel kültür atölyeleri ve kolaj çalışmaları yer alıyor. İzmir Agâh Efendi İlkokulu ile birlikte hayata geçirdiğimiz ‘Yöresel Kültür Atölyeleri Projesi’ ile ilk olarak her hafta 25 kişilik 4. sınıf öğrenci grubuna müzeyi detaylı bir şekilde tanıttık. Ardından Sanat Tarihi Bölümü öğrencilerimiz yöresel giysiler hakkında sunumlar yaptılar. Çeşitli malzemelerle kendi yöresel kıyafetlerini tasarlamak için toplam 200 çocukla 8 atölye gerçekleştirdik.”
Lise ve üniversite öğrencilerine yönelik de projeler yürüttüklerini belirten Öğretim Üyesi Dr. Maktal Canko, “Geçtiğimiz günlerde sonuçlandırdığımız ‘Anadolu ve Balkan Nesneleri İllüstrasyonu’ projesinde Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Grafik Bölümü öğrencileri, grafik derslerinden birini müzede proje yaparak geçirdiler. Bu dersler sonucunda ortaya çıkan illüstrasyonlarla geçen Ocak ayında bir stant açtık. Ocak ayında da Bornova Mesleki ve Teknik Meslek Lisesi Grafik Bölümü’nde öğrencilerimiz 3 atölye çalışması ile lise öğrencileri ile buluştular. Öğrencilerimizin bu çalışmaları birlikte sergilendi. Bu eserler ayrı ayrı sergilenmek üzere birkaç yerden daha teklif aldı” dedi.
“Kültürel faaliyetlerimiz devam edecek”
Öğretim Üyesi Dr. Maktal Canko, “İzmirli müzisyen Yılmaz Demirtaş ve Edebiyat Yazarı-Yazar Semra Yeşil ile birlikte gerçekleştirdiğimiz ‘Türkülerden Anadolu Hikâyeleri’ projesi kapsamında düzenlediğimiz konserler ziyaretçilerimizden büyük ilgi gördü. Etkinliklerde 4 yörenin türküleri seslendirildi ve türkülerin hikayeleri izleyicilere anlatıldı. Yakın zamanda 3 bölgenin konser etkinliği yapılacak. Önümüzdeki dönemde planladığımız ve yapacağımız birçok proje, etkinlik, workshop ve konserlerimiz var. Düzenleyeceğimiz etkinliklere tüm ücretli ziyaretçilerimizi bekliyoruz.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
