Ateş, Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) konut sahipliğinde, DenizBank ana sponsorluğunda düzenlenen 12. Milletlerarası Resort Turizm Kongresi’nde yaptığı konuşmada, Banka olarak, en başından beri kongrenin destekleyicisi olmaktan gurur duyduklarını ifade etti. Ateş, sürdürülebilir turizm için finansman kaynağı olduğunu belirterek, “Sürdürülebilir finansman piyasasının 2025’e kadar 15 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Yıllık sürdürülebilir tahvil ihracı 1,8 trilyon dolara ulaştı. Finansmanın daraldığı bu periyotta sürdürülebilir finansman kaynakları turizme takviye olabilir” dedi..
Türkiye’de turizm sektörünün finansmanının zayıf olduğunu, 2021’de 21 milyar dolar seviyelerine çıksa da bu yıl 13 milyar dolara kadar gerilediğini aktaran Ateş, “Bizim turizm bölümü finansmanında yüzde 17 hissemiz var, finansmanımız 2,3 milyar dolar düzeylerinde. Turizm, geri ödeme manasında şahane bir dal. Aldığı bütün paraları geri ödüyor” diye konuştu.
Jeopolitik olayların küresel ekonomileri zorladığını, küreselleşmenin yavaş yavaş terk edildiğini belirten Ateş, artık “kendi yerini seç” anlayışının öne çıktığını söyledi.
Ateş, bu süreçte turizmin ülkeler arası en önemli bağlaç olarak kalmaya devam ettiğini vurgulayarak, “Salgın devrinde Türkiye turizm bölümü muazzam bir imtihan verdi ve inançlı turizm adaptasyonu ile 30 milyar dolar düzeylerine ulaştık. Artık de sürdürülebilirlik sertifikası ile önümüzdeki 10 yıllara hakim olacak, emisyon hacmini daraltıcı, çevreci yatırımlara odaklanmak gerektiğini düşünüyoruz” dedi. Dünyada 2022’nin enflasyonla mücadele içinde geçtiğine işaret eden Ateş, şunları kaydetti:
“Büyüme, dünyada yüzde 3,2, ABD’de yüzde 1,6, gelişmekte olan ülkelerde ise yüzde 3,7’ye kadar geriledi. Bilhassa yüzde 8-10 düzeylerine alıştığımız Çin’de büyüme yüzde 3,2 ile çok ciddi bir yavaşlamaya işaret ediyor. Süregelen arz dengesizlikleri ve jeopolitik gelişmelerle artan emtia fiyatları, enflasyonun yüksek seyretmesine sebep oluyor. Enflasyonu kontrol altına almak adına faiz artışları yavaşlama sinyalleri verse de devam ediyor. Bugün itibarıyla SOFR faizinin bir yıllığı yüzde 3,80 düzeyinde. Bankaların aldığı sendikasyonlar ise yüzde 9’a indi. Euro borçlanma çok daha ucuzdu lakin artık bir yıllık eurobor yüzde 2,80 seviyesinde. Üzerine finansman maliyetlerini koyduğumuzda yatırımcılar için önemli bir zorluk var. Maliyetler bu kadar artmış ve kar marjları daralmışken, başa baş noktasına gelme mühletinin giderek uzadığını görüyorum.”
“Türkiye olarak sermaye hareketlerini asla kısıtlamayıp ferah bırakma zorundayız”
Hakan Ateş, halihazırda yüksek seyreden enflasyonun, jeopolitik gelişmelerle daha da yukarı tırmanma riski olduğunu, bunun da mücadeleyi zorlaştırdığını vurguladı.
Dünyada durgunluk sinyalleri ile beklentilerin büyümede aşağı, enflasyonda yukarı yönlü revize edildiğini belirten Ateş, “Gelişmiş ülkeler bu süreçte yüksek kamu borcunu azaltmaya çalışsalar da gelişmekte olan ülkeler daralan finansman şartları ve artan cari transferler sebebiyle bunu başaramıyor” dedi.
Ateş, bugün bankacılık sektöründe eurobond ihracına çok şahit olunmadığını ifade ederek, şu değerlendirmelerde bulundu.
“Bankacılıkta toplam dış fonlama 164 milyar dolar düzeylerinden bugün 95 milyar dolar düzeyine geriledi. Bizim bu dövize gereksinimimiz var. 600 milyar dolarlık ticaret hacmi olan bir ülkeyiz. 250 milyar dolar ihracat hacmimiz var. 90 milyar doları ticaret açığı… Birçok ham maddeyi dışarıdan ithal ediyoruz. Bu çerçevede dış ticaretin hep liberal bir sistem içerisinde tezahür etme zarureti var. Bu Türkiye için bir seçenek değil. Sermaye hareketlerinin Türkiye’de ebediyen özgür olma zarureti vardır. Türkiye olarak sermaye hareketlerini asla kısıtlamayıp ferah bırakma zorundayız. Yaşanan aksiliklerin bilakis turizm bizim medarıiftiharımız. Turizm iktisadının önümüzdeki birkaç yılda global iktisattan çok daha süratli, yıllık yüzde 5,8 büyüyerek 14,6 trilyon dolara ulaşması ve bu müddette 126 milyon yeni istihdam yaratması bekleniyor.”
“2022 için beklentimiz 50 milyon turist, 45 milyar dolar gelir”
DenizBank Genel Müdürü Ateş, Türkiye’nin dünyanın en büyük turizm merkezlerinden birisi olmanın avantajını her alanda hissettiğini belirterek, turizmin dış açığın azaltılmasında önemli döviz girişi sağladığını vurguladı.
Turizm sayesinde 100 milyar dolarlık enerji faturasına rağmen cari açığın 39 milyar dolar seviyelerinde kaldığına işaret eden Ateş, “Salgın periyodunda seyahat kısıtları sebebiyle azalan turizm gelirleri, 2022’de en iyi yılımız olan 2019’u geçti. 2022 yılı için beklentimiz 50 milyon turist, 45 milyar dolar gelir” dedi.
Ateş, turist sayısında salgın dönemine göre dünya ortalamasının hala yüzde 28 geride kaldığını, Türkiye’nin ise hızlı toparlanarak salgın önceki rakamlarını yakalayan ilk ülke olduğunu bildirdi.
Türkiye’nin, turizmde salgın öncesine göre istihdam katkısını arttıran öncü ülke olduğunu vurgulayan Ateş, “Yaşanan jeopolitik gelişmelerden olumsuz etkilenmesine karşın 100’e yakın ülkeden turist çekebilen bir ülkeyiz. Bu da bizim ayrı bir başarımız. Herkes ülkemizi beğeniyor ve burada bulunmak istiyor” ifadelerini kullandı.
“Turizmin toplam yatırımlar içindeki giderek payı azalıyor”
Hakan Ateş, Türkiye’de turizmin toplam yatırımlar içindeki hissesinin yıllar içinde azaldığına işaret ederek, 2012’de yüzde 4,9 düzeyinde bulunan bu oranın bu yıl itibarıyla yüzde 1’lere kadar indiğini bildirdi.
Yeni yatırımlar yapılması ve turizm dalının yalnızca Antalya, İstanbul ve Muğla’dan ibaret olmaması gerektiğini vurgulayan Ateş, şöyle devam etti:
“Yatırım yapacağımız alanları biliyoruz, fiyat rekabetinde öndeyiz fakat insan kaynağı, bilgi teknolojileri ve geleceğin olmazsa olmazı sürdürülebilirlik alanlarına daha fazla odaklanmak gerekiyor. Bu mevzularda yol katetmemiz gerek. Turizm yatırımları inançlı, sağlıklı, yeşil ve sürdürülebilir bir geleceğe yönlendirilebilir. Baktığımızda karbon salınımına yalnızca turizmin olumsuz katkısı yüzde 10. Lakin irtibatlı kesimler olan güç, ulaşım ve tarım üzere dallar toplamında bu oran yüzde 50’ye çıkıyor. Bu nedenle sürdürülebilirlik dönüşümünde turizmin öncülüğü çok önemli ki dünyada da sürdürülebilir turizm talebi artıyor. Baktığımızda turizmin mevsimsellik ve coğrafi dağılımı daha ileriye götürülebilir. Türkiye’de yatak sayısının üçte ikisi Antalya, İstanbul, Muğla’da. Burada engeller neyse siyasi destek de alınarak turizmin diğer şehirlerde de geliştirilmesi gerek.”
Ateş, turizmde ve turizmi besleyen yatırımlarda DenizBank’ın daima olduğunu vurgulayarak, konuşmasını şöyle tamamladı:
“DenizBank olarak, turizm bölümünde başkan banka olmayı sürdürüyoruz. Yalnızca büyük firmalara değil, KOBİ sınıfına giren küçük otellere, restoranlara, işletmecilere ve kesimin tedarikçilerine de takviye oluyoruz. Tıp operatörleri ve acentelerden otellere, otellerden tedarikçilere tüm ekosisteme hizmet ediyoruz. Her yıl olduğu üzere bu yıl da turizm paydaşlarıyla görüştük ve beklentilerini not ettik. Ciro üzerinden ödenen yüzde 2’lik konaklama vergisi Ocak 2023’e ertelenmişti. Bunun Ocak 2025’e ötelenmesi isteniyor. Öte yandan, bölüm genel manada istihdam külfeti yaşıyor ve tüm yıl boyunca istihdam hayati değer taşıyor. Ülkemize döviz geliri yaratan turizm firmaları için Exim ve TCMB reeskont kredilerine yönelik limit artışı sağlanması, öncelik verilmesi isteniyor. Rekabet açısından tıp operatörlerine geçmiş periyotta yapılan yakıt dayanağı üzere teşvik edici tedbirlerin tekrar uygulanmasını bekliyoruz. Turizm dalının ülkeye katkısını sürdürmesini umut ediyorum. Önümüzdeki yıl 50 milyar doları bulursak Türkiye, dünyada birden fazla listede üst sıralardaki yerini daha da üst taşıyacaktır.”
